گشتاور موتور چیست؟ چه تفاوتی با قدرت موتور دارد؟
آیا می‌دانید چرا هنگام فشار دادن پدال گاز، ناگهان به عقب و به سمت صندلی کشیده می‌شوید؟ این احساس در واقع همان گشتاور خودرو است. گشتاور مقدار نیرویی است که موتور ماشین برای حرکت دادن چرخ‌های خودرو، تولید میکند. هرچه گشتاور بیشتر باشد، منجر به ایجاد قدرت بیشتر توسط خودرو می‌شود؛ در نتیجه خودرو با سرعت بیشتری شتاب می‌گیرد. در این مقاله قصد داریم برای پرسش «گشتاور موتور چیست» پاسخ جامع و کاملی ارائه دهیم. به شما اطمینان می‌دهیم پس از مطالعه مطلب پیش‌رو به‌طور‌کامل متوجه می‌شوید که نقش گشتاور ماشین چیست.
منظور از گشتاور خودرو چیست؟
نیرویی که حول یک محور می‌چرخد (نیروی دورانی)، گشتاور تولید میکند. با هر احتراق در سیلندر موتور خودرو، نیروی ایجاد شده بر اثر بالا و پایین رفتن پیستون، باعث چرخش میل‌لنگ به حول محور مرکزی و تولید گشتاور می‌شود. این گشتاور توسط سیستم انتقال قدرت، به چرخ‌ها انتقال پیدا میکند. هر یک از انواع سیستم انتقال قدرت باتوجه‌به نوع کارایی خود، نیرو را به چرخ‌های جلو، عقب یا چهارچرخ خودرو وارد میکند.
عوامل موثر بر گشتاور موتور چیست؟
عواملی مانند تعداد سیلندر در موتور، نوع سوخت و شکل موتور در میزان گشتاور تولید شده تاثیرگذار هستند. در واقع با تغییر این موارد بر دو فاکتور اصلی زیر تاثیر می‌گذاریم:
- میزان نیرویی که پیستون به بازوی میل‌لنگ (فاصله بین پین میل‌لنگ و خود میل‌لنگ) وارد میکند.
- فاصله محل اعمال این نیرو تا میل لنگ یا همان اندازه بازوی میل لنگ
حال اگر بخواهیم گشتاور موتور را افزایش دهیم می‌توانیم:
- بازوی میل‌لنگ را بلندتر کنیم (افزایش فاصله)
- پیستون را بزرگ‌تر کنیم (افزایش نیرو)
میزان گشتاور انتقال‌یافته به چرخ‌های ماشین نباید باعث هرزگردی چرخ بشود؛ زیرا باعث ساییده شدن لاستیک چرخ‌ها خواهد شد. ازاین‌رو کمپانی‌ها برای مدیریت میزان گشتاور واردشده به چرخ‌ها از سیستم کنترل کشش tcs روی ماشین استفاده می‌کنند. با این کار از ساییدگی چرخ‌ها جلوگیری خواهد شد.
تفاوت گشتاور با قدرت موتور در ماشین
به سرعتی که موتور با آن گشتاور تولید میکند، قدرت موتور می‌گویند و با واحد اسب بخار بیان می‌شود. در نتیجه تفاوت گشتاور با قدرت موتور این است که گشتاور نیروی حرکت چرخ‌ها را تولید میکند؛ درحالی‌که قدرت موتور، بیانگر مقدار سرعتی است که با آن نیرو لازم برای حرکت چرخ‌ها (گشتاور)، تولید می‌شود.
وظیفه انتقال گشتاور توسط گیربکس صورت می‌گیرد. در مدل‌های جدید گیربکس‌اتوماتیک (cvt)، به‌جای انتقال گشتاور با دنده‌های مجزا، این نیرو توسط تسمه به چرخ‌ها منتقل می‌شود. برای اطلاعات بیشتر راجع‌به نحوه عملکرد این نوع جعبه‌دنده و مقایسه کامل آن با سایر گیربکس‌ها، می‌توانید مقاله «گیربکس cvt چیست» را مطالعه کنید.
بررسی فرمول گشتاور و قدرت ماشین
برای فهم بهتر تفاوت گشتاور و قدرت موتور، باید بدانیم که فرمول قدرت و گشتاور در خودرو چیست. باتوجه‌به این موضوع که عوامل موثر بر تولید گشتاور، شامل نیرو وارد شده بر محور مرکزی و فاصله نیرو با این محور می‌شود، فرمول محاسبه گشتاور در موتور ماشین به این شکل است:
فاصله محل اعمال نیرو تا میل‌لنگ (بازوی میل‌لنگ) * نیروی وارد شده به میل‌لنگ از سمت پیستون =گشتاور موتور خودرو
از طرف دیگر قدرت موتور به میزان نیروی گشتاور و تعداد دور میل‌لنگ در دقیقه بستگی دارد. در نتیجه دو مفهوم قدرت و گشتاور خودرو به یکدیگر وابسته هستند؛ هر تغییری که روی گشتاور یا قدرت اتفاق بیفتد، بر دیگری تاثیر خواهد گذاشت. فرمول محاسبه قدرت موتور اینطور تعریف می‌شود:
تعداد دوری که میل‌لنگ در هر دقیقه انجام می‌دهد * گشتاور موتور خودرو = قدرت موتور
هنگام تولید گشتاور، فشار بسیاری به موتور وارد می‌شود. یکی از راه‌های محافظت از موتور خودرو روشن کردن ماشین چند دقیقه قبل از شروع حرکت است. با این کار، تنش کمتری برای تولید گشتاور در خودرو ایجاد می‌شود؛ در نتیجه فشار کمتری نیز به موتور وارد خواهد شد. ازاین‌رو اگر نگرانید که چه چیزی موتور ماشین را خراب میکند، حرکت بلافاصله خودرو پس از روشن کردن ماشین، یکی از دلایل خرابی موتور در طولانی‌مدت است.
گشتاور؛ نیروی دورانی تولید شده توسط موتور برای حرکت چرخ‌ها
در توضیحات بیان شده داخل این مقاله سعی کردیم تا پاسخی جامع برای پرسش «گشتاور موتور چیست» ارائه دهیم. در واقع گشتاور خودرو نیروی دورانی است که توسط موتور، برای به حرکت درآوردن چرخ‌های ماشین، تولید می‌شود. با هر احتراق در سیلندر اتومبیل، پیستون به میل‌لنگ نیرو وارد میکند تا آن را حول مرکز بچرخاند. از طرفی قدرت موتور به سرعتی گفته می‌شود که نیرو گشتاور با آن تولید می‌شود.
دو فاکتور قدرت و گشتاور موتور از عناصر بسیار مهمی هستند که باید هنگام چه هنگام خرید نقدی ماشین و چه هنگام خرید اقساطی خودرو به آن‌ها توجه کرد؛ زیرا هرچه گشتاور و قدرت اتومبیل بیشتر باشد، خودرو سرعت شتاب گیری بیشتری خواهد داشت. در نتیجه ماشین هنگام عبور از شیب‌های تند و انجام کارهای سنگین مانند جابه‌جایی بار، عملکرد بهتری از خود نشان خواهد داد. اگر به نکته خاصی در تعریف گشتاور اشاره نکرده‌ایم، لطفا در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.
پرسش و پاسخ
نظرات و سوالات خود را با ما در میان بگذارید