لیست شرایط و مدارک لازم برای گواهینامه

طبق آمارهای منتشر شده در سال ۱۴۰۲، حدود ۵۲ میلیون نفر در ایران گواهینامه دارند. البته برای رانندگی با هر نوع وسیله نقلیه نیاز به گواهینامه مخصوص به آن است. برای اخذ هر کدام از این گواهینامه‌ها باید تعدادی شرایط خاص را رعایت کرده و مدارک لازم را ارائه کنید. ما در ابتدا انواع گواهینامه رانندگی در ایران را توضیح می‌دهیم و سپس شرایط و مدارک لازم برای گواهینامه بررسی می‌کنیم. اگر به دنبال یافتن اطلاعات کامل راجع به مدارک لازم برای اخذ گواهینامه هستید، فقط کافی است چند دقیقه از وقتتان را به خواندن مقاله پیش‌رو اختصاص دهید.

انواع گواهینامه رانندگی در ایران؛ گواهینامه‌ها چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟

در ایران امکان دریافت ۴ نوع گواهینامه وجود دارد. با هر گواهینامه‌ای نمی‌توان جواز رانندگی همه انواع وسایل نقلیه را دریافت کرد. این مورد به حدی اهمیت دارد که تصادف و تخلف، در هنگام رانندگی با وسیله نقلیه نامرتبط به نوع گواهینامه، صدور حکم رانندگی بدون گواهینامه را برای فرد به همراه خواهد داشت. در جدول زیر انواع گواهینامه در ایران را دسته‌بندی کرده‌ایم:

برای دریافت هر یک از انواع گواهینامه باید شرایط مربوط به آن را رعایت کرده تا مشمول اخذ گواهینامه وسیله نقلیه مورد‌نظر شوید. اگر برایتان سوال شده است که «آیا برای سند زدن ماشین گواهینامه لازم است یا خیر»، باید بگوییم برای خرید ماشین ایرانی از کارخانه، باید فرد متقاضی ثبت‌نام خودرو، دارنده گواهینامه نیز باشد؛ اما به هنگام خریدوفروش و انتقال مالکیت خودرو، لزومی به داشتن گواهینامه توسط شخص متقاضی خرید خودرو نیست. در ادامه شرایط و مدارک لازم برای انواع گواهینامه را بررسی می‌کنیم.

گواهینامه پایه ۳؛ محبوب‌ترین نوع تصدیق در ایران

محبوبیت گواهینامه پایه سه به نسب پایه یک و دو بیشتر بوده و از این رو صدور این گواهینامه بیشتر اتفاق می‌افتد. برای خودروهای سبک، گواهینامه رانندگی پایه ۳ صادر می‌شود. خودروهای سبک شامل ماشین‌های سواری حداکثر ۹ نفر ظرفیت و وانت تا حداکثر ۳/۵ تن (شخصی) می‌شود. دریافت و اخذ گواهینامه پایه سه نیاز به رعایت مواردی دارد که در ادامه آن‌ها را معرفی می‌کنیم.

اگر گواهینامه خود را دریافت کردید و به دنبال خرید ماشینی مناسب با شرایط خود هستید، سپند خودرو شرایط فروش اقساطی خودرو با اقساط 30 ماهه را برای شما فراهم کرده است. با مراجعه به فروشگاه سایت می‌توانید انواع ماشین‌ها در مدل‌های مختلف و انواع خودروهای ایرانی، چینی، کره‌ای و ژاپنی را بررسی کنید. لازم به ذکر است برای خرید ماشین از سپند خودرو الزامی به داشتن گواهینامه وجود ندارد.

شرایط دریافت گواهینامه پایه سه

ضوابط لازم برای اخذ مدرک گواهینامه پایه ۳ چندان پیچیده نیست. کافی است موارد زیر را رعایت کرده باشید:

• حداقل ۱۸ سال سن تمام

• سلامت کامل جسمی و روحی

• گذراندن دوره‌های تئوری و عملی

• قبولی در آزمون آیین‌نامه (تئوری) و آزمون شهر (عملی)

• پرداخت هزینه‌های لازم برای صدور گواهینامه

یکی از دغدغه‌های افرادی که قصد مهاجرت یا سفر به خارج از کشور را دارند، رانندگی در کشور موردنظر است و معمولاً می‌پرسند «چطور گواهینامه بین المللی بگیریم؟». نکته مهم این است که افراد بدون داشتن گواهینامه ملی امکان دریافت گواهینامه بین‌المللی را به‌هیچ‌عنوان ندارند. مدارک لازم برای گواهینامه بین‌المللی شامل گواهینامه ملی و پاسپورت می‌شود.

مدارک مورد نیاز برای اخذ گواهینامه پایه ۳

برای احراز شرایط، متقاضی باید مدارک زیر را برای دریافت تصدیق رانندگی پایه سه ارائه دهد:

• اصل و کپی کارت ملی هوشمند و شناسنامه

• ۸ قطعه عکس پرسنلی ۴*۳ با زمینه سفید (بدون عینک، کلاه و کراوات – صورت تمام‌رخ – خانم‌ها با حجاب کامل)

• گواهی قبولی در آزمون معاینات پزشکی رانندگی (از مراکز مورد تایید راهنمایی‌ورانندگی)

• گواهی اشتغال به تحصیل (برای دانش‌آموزان و دانشجویان)

• رسید پرداخت هزینه‌های ثبت‌نام

• جواب آزمایش گروه خونی

• آدرس دقیق محل سکونت و کد پستی ۱۰ رقمی

در گذشته ارائه کارت پایان خدمت برای ثبت‌نام مردان در کلاس‌های رانندگی و اخذ گواهینامه اجباری بود. اما به‌تازگی این قانون برداشته شده و آقایان برای دریافت گواهینامه نیازی به گذراندن دوره سربازی ندارند. همچنین اگر به دلیل مفقود شدن یا تغییر مشخصات یا شرایط جسمانی قصد دریافت گواهینامه المثنی را داشتید، باید به نزدیک‌ترین دفتر پلیس +۱۰ مراجعه کرده و فرم تقاضای گواهینامه المثنی را پر کنید.

گواهینامه پایه دو؛ جواز رانندگی با خودروهای نیمه سنگین

گواهینامه پایه دو در ایران برای رانندگی با خودروهای نیمه‌سنگین صادر می‌شود. خودروهای نیمه‌سنگین شامل باربری تا حداکثر ۶ تن، خودروهای مسافربری تا حداکثر ۲۶ نفر و خودروهای خدمات عمومی مانند آتش‌نشانی، آمبولانس می‌شود. برای اخذ گواهینامه پایه 2 باید شرایط خاصی را رعایت کرده و مدارک لازم را ارائه دهید که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.

متاسفانه شهروندان ایرانی امکان تبدیل گواهینامه ایران به دبی ندارند. ایرانیان فقط از طریق دریافت گواهینامه بین‌المللی یا دریافت گواهینامه رسمی امارات، امکان رانندگی قانونی در دبی را پیدا می‌کنند. اگر قصد اقامت طولانی‌مدت در دبی و امارات متحده عربی را دارید، دریافت گواهینامه بین‌المللی گزینه مناسبی برای شما نیست؛ زیرا باید هر یک یا سه سال یک‌بار گواهینامه جدید اخذ کنید. در عوض، دریافت گواهینامه رانندگی رسمی امارات، امکان رانندگی به‌صورت قانونی و دائم در دبی را به شما می‌دهد.

شرایط متقاضی دریافت تصدیق پایه ۲

شرایط اخذ پایه ۲ همان موارد گواهینامه پایه سه هستند؛ اما چند مورد اضافی باید حتما رعایت شود. این موارد به این شرح هستند:

• لزوم داشتن گواهینامه پایه ۳ با حداقل 6 ماه اعتبار تا تاریخ انقضا آن

• حداقل ۲۳ سال سن تمام

• حداقل دو سال از صدور گواهینامه پایه سه گذشته باشد

• تست عدم اعتیاد

بنابراین جوانانی که زیر ۲۳ سال سن دارند حتی در صورت داشتن گواهینامه پایه سه امکان ثبت‌نام و تقاضا برای گواهینامه پایه دو را ندارند.

مدارک مربوط به اخذ گواهینامه پایه دو

مدارک اصلی هنگام تقاضا برای دریافت گواهینامه پایه دو همانند پایه ۳ است. اما فرد باید اصل مدرک گواهینامه معتبر پایه ۳ خود را نیز به مراکز مربوط ارائه دهد. اگر سایر گواهینامه‌ها مانند گواهی موتور، ویژه و.. دارید، آن را نیز با خود به همراه داشته باشید.

گواهینامه پایه ۱؛ تاییدیه برای رانندگی وسایل نقلیه سنگین

اخذ گواهینامه پایه یک نسبت به سایر گواهینامه به‌مراتب سخت‌تر است؛ زیرا افراد برای تردد با خودروهای سنگین نیاز به دریافت این گواهینامه دارند. همچنین برای رانندگی خودروهای سنگین نیاز به دانش و دقت عمل بالاتری است. خودروهای سنگین شامل باربری بیش از ۶ تن و خودروهای مسافربری بیش از ۲۶ نفر می‌شود.

در ادامه شرایط و مدرک‌های موردنیاز برای صدور مجوز رانندگی خودروهای سنگین را بیان می‌کنیم. لازم به ذکر است، شرایط گرفتن گواهینامه پایه برای خانم‌ها تفاوتی با آقایان ندارد و همه مراحل موردنیاز برای دریافت گواهینامه رانندگی ماشین‌های سنگین برای خانم‌ها، با آقایان یکسان است.

شرایط افراد متقاضی دریافت گواهینامه پایه یک

علاوه‌بر قبولی در آزمون‌های شهری سنگین و شرایط دیگری که با سایر گواهینامه‌ها یکسان است، متقاضیان برای اخذ گواهینامه پایه ۱ باید مشمول شرایط زیر باشند:

• لزوم داشتن گواهینامه پایه ۲ با حداقل ۶ ماه اعتبار تا تاریخ انقضا آن

• حداقل ۲۵ سال سن تمام

• حداقل دو سال از صدور گواهینامه پایه دو گذشته باشد

• تست عدم اعتیاد

بنابراین اگر افراد در ۲۳ سالگی گواهینامه پایه دوم خود را گرفته باشند، نمی‌توانند تا قبل از ۲۵ سالگی اقدام به دریافت مدرک گواهینامه پایه یک کنند.

مدارک لازم برای گرفتن گواهینامه پایه ۱

علاوه‌بر ارائه مدارک ضروری همانند مراحل دریافت سایر گواهینامه‌ها، افراد متقاضی برای ثبت‌نام و اخذ گواهینامه پایه ۱، باید اصل مدرک گواهینامه معتبر پایه ۲ خود را نیز به مراکز مربوط ارائه دهند. همچنین در صورت داشتن سایر گواهینامه‌های معتبر نیز، آن‌ها را با خود به همراه داشته باشید.

گواهینامه رانندگی ویژه؛ برای رانندگی ماشین‌های کشاورزی و صنعتی

برای رانندگی با خودروهای زراعی، کارگاهی و صنعتی باید گواهینامه ویژه رانندگی داشته باشید. نکته مهم این است که برای هر نوع خاص این خودرو نیز باید گواهینامه مخصوص بگیرید و با یک نوع گواهینامه ویژه نمی‌توانید با همه وسایل نقلیه زراعی و صنعتی رانندگی کنید. در صورت تخلف در این موضوع مشمول جریمه خواهید شد. شرایط دریافت گواهینامه ویژه علاوه‌بر موارد اصلی ذکر شده برای سایر گواهینامه‌ها شامل موارد زیر می‌شود:

• حداقل سن ۲۳ سال تمام

• داشتن گواهینامه پایه یک (درصورتی‌که سرعت مجاز وسیله نقلیه موردنظر بیشتر از ۳۰ کیلومتر بر ساعت باشد)

• معرفی‌نامه از جهاد کشاورزی منطقه محل سکونت (برای خودرو های زراعی)

وسایلی مانند بیل مکانیکی، گریدر، تراکتور، لیفتراک و جرثقیل ازجمله ماشین‌هایی هستند که برای رانندگی با آنها نیاز به گواهینامه ویژه وجود دارد.

برای رانندگی با موتور نیاز به اخذ گواهینامه موتورسیکلت دارید

راندن موتورسیکلت‌ها همانند سایر وسایل نقلیه ملزم به داشتن گواهینامه است. گرفتن گواهینامه موتورسیکلت یک‌روزه فقط برای افرادی امکان دارد که موتورسیکلت به نام خود دارند. افرادی که موتورسیکلت ندارند، باید همان شرایط و سیر مربوط به سایر گواهینامه‌ها را برای گرفتن گواهینامه موتورسیکلت نیز رعایت کنند. برای دریافت گواهینامه موتور فرد باید ۱۸ سال سن تمام داشته باشد و بسته به حجم موتورسیکلت، گواهینامه‌های متفاوتی برای راننده موتور صادر خواهد شد. همچنین برای اخذ این گواهینامه نیاز به ارائه سایر گواهینامه‌ها به مراکز مربوطه وجود ندارد.

با آگاهی از شرایط و مدارک، فرایند اخذ گواهینامه را به‌راحتی بگذرانید

در این مقاله انواع گواهینامه‌های موجود در ایران را بررسی کردیم. همچنین مدارک و شرایط لازم برای اخذ گواهینامه رانندگی را به طور کامل شرح دادیم. برای راندن وسایل نقلیه سبک، نیمه‌سنگین و سنگین و همچنین ماشین‌های زراعی و صنعتی و موتورسیکلت‌ها نیاز به دریافت گواهینامه مخصوص به آن وسیله نقلیه را دارید. اگر در روند ثبت‌نام و دریافت گواهینامه به چالشی برخورد کردید، تجربه خود را با ما به اشتراک بگذارید.